(#1456249) şöyle bir entry girilmiş geçen gün, önce onu bir alıntılayalım:
"öncelikle baştan belirteyim kimsenin dinine küfretmiyorum bu entride
tanım: kişinin herhangi bir doğa olayının bilimsel açıklamasını bilmemesi üzerine allah'ın işi diyerek ibret alması durumu.
yok öyle bi şey ya. arkadaşlar her şeyin bilimsel bir açıklaması var. bu durumda da allah'ın etkisi olan bir durum oluşmuyor. bilimin açıklayamadığı şeyler var diyeceksiniz bundan 100 sene önce de bilim herhangi bir konuyu açıklayamıyordu ama bir süre sonra çalışmalar sonucu bahsi geçen herhangi bir konu açıklığa kavuşturuldu. mesela kuşların uçması zamanında açıklanamıyordu ama zoologlar ve biyologlar sayesinde bu olayın nasıl oluştuğunu biliyoruz. bir konuyu allaha bağlayıp sıyrılmak kolay ve baştan beri bize öğretilen de bu."
devriksekiz'in notu: ":))) <o> (((:"
bu entry özelinde her şeye allah'ın işi demenin malumun ilamı olduğunu anlatmam gerekiyor biraz. aslında bakarsanız canım sıkılıyor, ruhum darlanıyor bir şeyler yazsam iyi mi gelir acaba diyerekten giriyorum bu entryi.
unutmadan hatırlatayım her şeye allah'ın işi diyerek çevreyi tanıma ve anlama uğraşına karşı bir kayıtsızlık, bir tembellik yapılıyorsa eleştiri buna ise eğer buna elbette katılırım.
biz bilmeyiz her şey allah'ın hikmeti aklımız ermez boş ver demek ayrı şey, her şey onun sultası altındadır demek bambaşka bir şey.
üstte verdiğim alıntı biraz bu son cümleyle alakalı bir eleştiri olmuş daha çok.
öncelikle allah deyince nasıl bir allah'tan bahsediyoruz çok kısa onu anlamak gerekiyor bence.
en'am suresi 59. ayette geçen bir ifade var mesela: "
o'nun bilgisi dışında bir yaprak bile düşmez."
bu cümlede işlevsel bir deyim kullanılarak adiyattan bir örnek ile her şeyin ama her şeyin onun bilgisi ve izni ile olduğunu anlıyoruz.
kur'an'da bu minvalde daha çok ayet var tabi ama anlayana bazen tek bir cümle bile yeter diyor ve geçiyorum.
başka inançlar ne diyormuş beni ilgilendirmez ancak kur'an'ın anlattığı ilah öyle sanıldığı ve kasten dayatıldığı gibi boşlukların tanrısı değil!
bizler bilmediğimiz anlamadığımız şeylere allah'ın hikmeti diyoruz elbet ama bu çaresizlikten ya da anlayamadığımızdan değil ya da bu söylem allah'a atfettiğimiz küçük bir kısım.
aslına bakarsanız aslolan bildiğimiz şeyler üzerinden allah'ı kavramak zaten.
mesela bilinmeyen her şeyi tanrıya yoruyorlar öyleyse bilim ilerledikçe tanrının alanı da azalacak şeklinde cümleler okuyorum bazen. ben bunlara cidden anıra anıra gülüyorum millet.
kur'an bilmediklerimizden değil aksine bildiklerimizden yola çıkarak bunların sahibini fark etmemizi istiyor.
kur'anın anlattığı ilah bir şeylere sebep olmuş sonra geri çekilmiş bir ilah değil.
o şekil deistik bir tanrı tanımlaması yok bizde.
üzgünüm biraz hayallerini yıkacam kimilerinin ama allah göklerde ve yerde bildiğimiz ya da bilmediğimiz ne varsa hepsinin olmasını sağlayan yegane oluşum.
her şey ama her şey onun işi zaten.
bilmediğimiz ya da bilimin şimdilik açıklayamadıkları değil aksine önce bilimin açıklayabildiği her şey bizzat allah'ın işi oluyor bu noktada.
daha açık olmak gerekirse şu an ben klavyede tuşlara basıyorsam bak bu allah'ın işi.
sokağa çıkıp yürüyor havayı tenefüs ediyorsam bak bu da allah'ın işi.
kuşlar doğada süzüm süzüm süzülüyorsa bak bu da diğer basit şeyler gibi allah'ın işi. bunun nasıl mümkün olduğunun bilimsel açıklamasının olması bir şeyi değiştirmiyor.
hatta daha da ileri gidersem şu an bir çocuğa tecavüz ediliyorsa buna izin veren ve mümkün olmasını sağlayan da allah.
özgür irade ve allah'ın kudreti bu noktada iç içe giriyor, biraz daha derin bir konu olacak girmiyorum oraya ancak iyi-kötü, bilinen ya da bilinmeyen her ne oluyorsa allah izin verdiği için oluyor bunu kavramak gerek.
hatta apayrı bir entry girmemi gerektirecek iki ayet var ki aslında anlatsam çok hoş olurdu çelişki diye sunulan ama çok yerinde anlamlara sahip 2 ayet. birinde kötülüğün sebebinin allah, birinde ise bizzat insan olduğu yazıyor. özgür irade ve tanrısal özgürlük temalı ama başka sefere artık onlar.
bir atomun etrafında elektronlar dönebiliyorsa ve çeşitli fiziksel yasalar ile dönüyor ve bunu bilim sistematik olarak açıklıyorsa da bu yine allah'ın işi inanın.
eğer allah varsa bilim zaten başlı başına onun ayetlerindendir.
en çok takıldığım nokta şu idi; " kişinin herhangi bir doğa olayının bilimsel açıklamasını bilmemesi üzerine allah'ın işi diyerek ibret alması durumu.
yok öyle bi şey ya. arkadaşlar her şeyin bilimsel bir açıklaması var. bu durumda da allah'ın etkisi olan bir durum oluşmuyor."
---arkadaşlar her şeyin bilimsel açıklaması var onun için allah'ın etkisi olan bir durum yok.--- "kashhdakls"
şimdi bu söyleme şöyle bir örnek vereyim anlarsın beni.
"bu entryi ben yazmadım ne alakası var ya, bilmem ne kontrol panelinden, bilmem ne uydusundan gönderilen kodlarla bu entry bu siteye yüklendi. mühendis beyinler bunu açıklıyor, uydu ve sözlük paneli arasındaki kodlarla sağlandı bu entry.(maalesef mühendis değilim ama anladınız siz.)
şimdi ben böyle söyleyince entrynin siteye yüklenişinin bilimsel ve sistematik önceki sebeplerini söyleyince benim kontrolüm gitmiş mi oldu?
bu entry benim işim değil mi yani?
mühendisler teknik olarak nasıl yüklendiğini açıklıyorlar. ne oldu, bu entrynin sebep olan mekanizması ben değil miyim artık?
umarım bu örnekle daha iyi anlamışsındır beni.
bilimsel açıklamasını yapabilmek çok ama çok önemli bahsettiğin ibret alma durumu da zaten bu yolla daha mümkün kılınıyor.
mesela; "bakmazlar mı deveye nasıl yaratılmış?" sorusu bizzat bilimsel açıklamalar yapılarak ibret alınacak bir şey. devenin biyolojik işleyişinin nasıl olduğu, o konuma nasıl geldiği gibi bilimsel ve teknik bilgiler allah'ın yaratılışını açıklayan bilgiler, bu durumda allah'ın etkisi kalmıyor değil allah'ın etkisi daha iyi anlaşılıyor demek her zaman daha makul olandır.
(tabii burada bilimi ideolojik olarak kullanmak istemem eğer allah'a inanılıyorsa bu çıkarım yapılır, bilim allah'ı ispat eder demiyorum)
ya da şöyle bir ayet de verilebilir; "güneşi bir aydınlık, ayı bir nur kılan ve yılların sayısını ve hesabı bilmeniz için ona duraklar tesbit eden o'dur. allah, bunları ancak hak ile yaratmıştır. o, "bilen" bir topluluk için ayetleri böyle birer birer açıklamaktadır."
güneşin ve ayın durak noktalarının tayin edilebilmesini sağlayan bilimsel alan
astronomidir.
daha iyi bilmemiz için astronomi şarttır.
ne diyor allah?
bilen bir topluluğa açıklanmak üzere hak üzere yaratmıştır.
ez cümle evet "her türlü doğa olayı allah'ın işidir."
bunun bilmekle ya da bilmemekle alakası yok.
bilimin bunu bir sistematik çerçevede açıklıyor olması bunu değiştirmez. üstte verdiğim; entry'nin gönderiliş süreci ve benim yazmış olmamla alakalı örneği bir daha okursan anlarsın derdimi.
bilim, bilgisayarlardan internete yazılan yazının nasıl gönderildiğini açıklar ama bu entryi benim yazdığım gerçeğini değiştirmez.
bilim allah'ın hakimiyet alanını küçültmez ancak onun kudretini daha iyi anlaşılmasına vesile olur.
son olarak aslında bilim ile tanrıyı karşı karşıya getirmeye çalışan, doğayı açıklamaya çalışan bilimin sanki allah'ın kudret alanını küçültmeye sebep olduğunu dayatmaya çalışan genel algıyı bir kaç cümle ile yıkan ayeti ekleyip gidiyorum.
bilim ne idi? evreni tanıma ve anlama uğraşıydı değil mi?
çevremizdeki şeylerin ne işe yaradığını neden orada olduğunu anlama çabasıydı ki tarihte nice biimsel adımlar da "bu niye var lan?" gibi temel bir basamakla başlamıştır.
mesela
newton'un, "elma neden düşüyor olm?" diye sorması ile bulunur
kütle çekim yasası.
kur'anın ilahının bilimsel metoda nasıl yaklaştığına dair sadece bir ayet;
"onlar ki, gerek ayakta, gerek otururken ve gerekse yanları üzerinde yatarken allah'ı anarlar; göklerin ve yerin yaratılışı hakkında inceden inceye düşünenler «ey rabbimiz, sen bunu boşuna yaratmadın, seni bütün eksiklerden tenzih ederiz; o halde bizi o ateş azabından koru. (al-i imran/191)"
selam...
çok iyi geldi be!!
"gözünüzü açın, göklerde ve yerde ne varsa allah'ındır! gözünüzü açın, allah'ın vaadi haktır! ama onların çokları bilmiyorlar. (yunus/55)"
edit: bu entryi de
(#1426366) no'lu entrydeki arşive ekliyorum. diğer uzun yazılar için göz atabilirsin.